kra0

Moje zegary

Poniższe zdjęcia przedstawiają kolejno zaprojektowane i wykonane przeze mnie zegary słoneczne:

Zegar pionowy na poludniowo-wschodniej ścianie altany na działce rekreacyjnej Zdzisławy K. w Olsztynie

To był pierwszy zaprojektowany i wykonany przeze mnie zegar słoneczny. Niestety już nie istnieje, ale jego fotografię zamieszczam tu ze ze względów sentymantalnych. Z powodu niepełnej jeszcze wiedzy z zakresy samej techniki i materiałów stosowanych do budowy, jego "żywot" był ograniczony do jednego sezonu letniego. Rysunek zegara był wydrukowany na zwykłej drukarce atramentowe i po pewnym czasie słońce zrobiło swoje - obraz znikł. Nie wiedziałem wtedy jeszcze, że istnieją materiały zabezpieczające tego typu wydruki przed destrukcyjnym działaniem promieni słonecznych.

u Ozdobny zegar pionowy

Zdjęcie następne przedstawia nową wersję zegara słonecznego. Wykonany jest w oparciu o kupioną metaloplastykę (była to część lustra) w którą wkomponowałem okrągłą tarczę zegara słonecznego. Rysunek linii godzinowych wykonałem farbami do rysowania na szkle, a powierzchnie między nimi zamalowałem farbami (też do malowania na szkle) by stworzyć imitację witrażu. Gnomom jest pionowy typu umbrella. Lecącego ptaka widziałem gdzieś na innym zegarze słonecznym, ale nie mogę go teraz odnaleźć, by podać źródło inspiracji.

W lipcu 2008 r. na działce pojawił sie nowy zegar poziomy wykonany przez właścicieli działki przy mojej skromnej pomocy. Zwraca uwagę efektowny postument oraz ciekawy kształt gnomona (pochodzi on z zegara kupionego za pośrednictwem Allegro).

fot. Paweł Leszczyński

Zegar poziomy na działce rekreacyjnej Andrzeja B. nad jeziorem Limajno

Jest mój drugi w kolejności zegar słoneczny prawie całkowicie wykonany przeze mnie. Wykonany jest na płycie drewnianeh na którą naklejono rysunek linii godzinowych i napisy wycięte komputerowo z czarnej folii samoprzylepnej stosowanej do wykonywania różnego rodzaju napisów reklamowych. Całość przykryta jest przezroczystą płytą pleksiglasową, a dolna płaszczyzna i krawędzie są pomalowane farbą w celu zabeczmia przed przedostawaniem się wilgoci. Postument wykonany jest z odcinka rury gazowej z tworzywa sztucznego, którą po posmarowaniu klejem montażowym (używanym w budownictwie) posypałem piaskiem. Zegar zamontowany jest na działce tylko w okresie letnim, a na zimę jest demontowany.

Zegar poziomy na ogrodzeniu ogródka letniego restauracji STODOŁA w Dywitach

Zegar wykonany z "plastra" wyciętego z pnia dębu, linie godzinowe tworzą płaskowniki miedziane wklejone w wyżłobienia w drewnie, gnomon metalowy, a całość pokrywa warstwa żywicy epoksydowej, co stanowi dosyć dobre zabezpieczenie przed oddziaływanie warunków atmosferycznych.

Fotografię tego zegara François Blateyron, francuski astronom, entuzjasta i twórca zegarów słonecznych oraz programów komputerowych wspomagających ich projektowanie (z których i ja korzystam) umieścił na swojej witrynie internetowej (niestety pomylono tam moje nazwisko) www.shadowspro.com

Zegar poziomy na działce rekreacyjnej Krystyny G. w Olsztynie

Wykonany jest z drewna. Linie godzinowe są wykonane z drutu miedzianego wklejonego w wyżłobienia, natomiasty cyfry godzin, motto oraz gnomon wcięte są z płyty ołowianej i przyklejone do tarczy zegara. Postument zegara to odcinek pnia ściętego wcześniej na działce drzewka owocowego. Zegar ustawiany jest na działce tylko w okresie letnim, ale ponieważ jakość zastosowanego lakieru pokrywającego tarczę nie była odpowiednia zdążył sie już "rozkleić" po kilku opadach deszczu. Na wiosnę 2008 będzie w tym miejscu nowy.

Nowy zegar został umocowany w lipcu 2008 r. Powstał z inspiracji właścicielki działki. Zbudowany jest w oparciu o miskę z tworzywa sztucznego, w której dnie zamocowany jest przy pomocy nakrętki, odpowiwednio ukształtowany gnomom. Na krawędzi miski przyklejone są metalowe guziki oznaczające pełne godziny oraz cyfry je opisujące. Miska wypełniona zostanie drobnymi kamieniami.

fot. Krystyna Grabka

u
Zegary w moim "ogrodzie czasu":

1. Bardzo prosty zegar pionowy na południowej kolumnie tarasu mojego domku działkowego. Tarczą zegara jest kupiony w sklepie "za 5 zł." obrazek-płaskorzeźba gipsowa. Gnomon to kawałek drutu. Zegar przymocowany jest do kolumny tarasu bez przerwy już kilka lat i widać na nin destrukcyjne działanie słońca i warunków atmosferycznych.

2. Zegar wykonany we "współczesnej technologii" z zastosowaniem płyty CD (wskazywana godzina - 2:30 po południu)

Refleks tego zegara na plecach wykonawcy:

4. Zegar poziomy wykorzystujący kupiony w Allegro żeliwny odlew tarczy zegara i gnomonu. Ponieważ zegar był wykonany dla innej szerokości geograficznej i wskazywał lokalny czas słoneczny - wymagał kilku poprawek: dostosowania do szerokości geograficznej Olsztyna (co narzuciło inny kształt gnomonu) oraz dodatkowego naniesienia godzin czasu
uniwersalnego z uwzględnieniem korekty długości geograficznej wraz z dostosowaniem do wskazań zegarów mechanicznych (to te białe punkty).

4. Zegar pionowy wykonany w oparciu o płaskorzeźbę przedstawiającą "gapę", czyli symbol polskich wojsk lotniczych, wykonaną przez mojego Ojca Wacława Krasińskiego.

u
Olsztyn, zegar analematyczny przed Planetarium (projekt)

Pomysł umieszczenia przed Planetarium zegara słonecznego pochodzi od jego dyrektora. Ja miałem przedstawić kilka propozycji takiego zegara. Jednym z zaproponowanych i przyjętych był zegar analematyczny. Poniższe zdjęcie placu przed Planetarium zawiera "wklejony" komputerowo fragment podobnego zegara z miasta Leoben, z środkowej Austrii (http://members.aon.at/sundials/bilder2_e.htm). Wykorzystany on został do chwilowej tylko wizualizacji próby umieszczenia na placu przed Planetarium zegara analematycznego. Ostateczna forma projektowanego zegara na pewno nie będzie kopią zegara z Leoben, o co zadba zarówno projektant zegara, jak i projektanci opracowujący jego wersję użytkową (montażową).
Na pewno będzie to forma ławy, na której będzie można usiąść i na której umieszczone będą znaki zodiaku i miesięcy roku. Ma to znaczenie ze względu na młodzież szkolną uczestniczącą w zajęciach dydaktycznych w planetarium, dla której taki zegar będzie dużym uatrakcyjnieniem prowadzonych tu zajęć.

Pionowy zegar wielokrotny na plaży nad jeziorem Ukiel (projekt)

Projekt zegara słonecznego na molo na plaży miejskiej nad jezorem Krzywym w Olsztynie. Jego wielkość i usytuowanie pozwala na wygodną obserwację upływu czasu przez plażowiczów, którzy dodatkowo będą mogli opalać się bez zegarków. Dla zmniejszenia kosztów jego instalacji połowa planszy wykorzystywana będzie na płatne reklamy, co umożliwi łatwiejsze pozyskanie sponsorów. Dodatkowo dodając jeszcze dwie podobne plansze od strony jeziora (wszystkie plansze ułożone będą wówczas w formie trójkąta równobocznego, tworząc tzw. zegar wielokrotny) pozwoli żeglarzom i osobom pływającym obserwować upływ czasu w godzinach przedpołudniowych i południowych. Pokazana na poniższym zdjęciu plansza zegara słonecznego wskazywałaby upływ czasy w godzinach od ok. siódmej rano do ok. piątej po południu czasu letniego, natomiast plansze od strony jeziora pokazywałby czas od wschodu słońca do godz. dziesiątej (plansza wschodnia) i od godziny czwartej po południu do zachodu słoncz (plansza zachodnia).
Zegar mógłby być wykonany w oparciu o typową konstrukcję wsporczą reklam wielkogabarytowych powszechnie stosowanych przez wiele firm reklamujących swoje wyroby.